هیئت محبان حضرت علی اصغر(ع) شهرستان فهرج

تاریخچه شهرستان فهرج

فهرج در فاصله 260 کیلومتری جنوب شرق مرکز استان کرمان قرار دارد و از مناطق قدیمی این استان محسوب می‌شود، سابقه این شهرستان از نظر تاریخی به دوره ساسانیان بر می‌گردد.

احمد مستوفی در کتاب دشت لوت، وسعت و قدمت فهرج را خیلی بیشتر از بم معرفی می‌کند و می‌نویسد «شهر فهرج دارای چهار شهر معروف بوده و در زمان سلاجقه اهمیت زیادی داشته به گونه‌ای که جاده ابریشم از آن می‌گذشته و به سرتاسر دنیا می‌رسیده است».

در گذشته‌های دور پرورش کرم ابریشم در فهرج رواج بسیار داشته، حتی نادرشاه پس از فتح هندوستان به حاکم بم و فهرج نامه می‌نویسد که در ازای هدایای هندی‌ها از حنا و پارچه‌های ابریشمی فهرج برایشان ارسال کنند.

در کتاب «جغرافیای کرمان» تالیف احمدعلی‌خان وزیری‌کرمانی هم آمده است «فهرج از قراء معتبر قدیمی است که در سر راه سیستان واقع شده و جمع کثیری در آن سکونت دارند و فهرجی‌ها از سایر سکنه نرماشیر بم ثروتمندترند».

صنعت قالیبافی در شهرستان فهرج از رونق خوبی برخوردار است، اندازه‌های قالی بافته شده در شهر دو در یک و نیم و سه در دو و همچنین قطعات پشتی می است که مواد اولیه آنها از شهر کرمان یا توسط خود بافندگان تامین و قالی‌های بافته شده برای فروش به شهرهای بم و کرمان صادر می‌شود.

امیدبخشی میل قاوردی به کاروان‌های مانده در راه

اثر تاریخی میل قاوردی یا نادری شهرستان فهرج سالانه پذیرای تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی است، عبور از کویر از دیرباز علاوه بر زیبایی‌ها و جاذبه‌های فراوان، رعب و وحشتی را در جان انسان می‌انداخته، امکانات حمل و نقل امروز تا حدی این ترس و دلهره را به فراموشی سپرده، اما کویر هنوز به خاطر دارد، کاروان‌های گذشته را که در این برهوت خشک دچار سردرگمی و تشنگی می‌شدند.

برج‌های باقیمانده از دوره‌های مختلف تاریخی در دل کویر، یادآور زنده شدن امید رسیدن به منزلگاه در دل کاروان‌های مانده در راه است.

یکی از آثار تاریخی و دیدنی باقی مانده از دوران سلجوقی در شهرستان فهرج میل قاوردی معروف به میل نادری است که 900 سال است در دل کویر و مسیر جاده ترانزیتی فهرج زاهدان خودنمایی می‌کند و خدا می‌داند چه چشم‌های منتظر و در راه مانده‌ای با دیدن این راهنمای کویری اشک شوق ریخته‌اند.

میل نادری یکی از کمیاب‌‌ترین برج‌های باقیمانده کویری و از ابنیه تاریخی دوران سلجوقیان است که در 35 کیلومتری فهرج در شرق استان کرمان و در مسیر جاده ابریشم برای راهنمایی کاروانیان بنا شده است.

این برج زیبا و تاریخی دارای 40 متر ارتفاع و دارای بیش از 45 پله است، جنس این بنا از آجر بوده و تزئینات آجرکاری بسیار زیبایی میل نادری را آراسته است.

شیر شتر یکی از مصالح به کار رفته در ساخت و احداث میل قاوردی همانند ساختمان ارگ بم است، این میل در زمان سلجوقیان احداث شده، اما به دلیل تعمیر و بازسازی در زمان نادرشاه به میل نادری شهرت یافته است.

محوطه اطراف برج نادری را ریگ‌زارها و کویر فرا گرفته است و تا کیلومترها اثری از آبادی نیست، میل نادری فهرج از آثار تاریخی و ملی و دارای شماره ثبتی 143 جزو آثار باستانی کشور به شمار می‌رود که سال گذشته به دلیل جاری شدن سیل خسارت دید.

از میل‌‌ها در دوران باستان برای پیام‌‌رسانی، پست و راهنمایی راه‌ها استفاده می‌‌شده است، از میل‌های راهنما و پیام‌رسان به نام مناره به معنای «محل عبور نور» یاد می‌شده که با روشن کردن آتش بر بالای آن، مسیر به مسافران نشان داده می‌‌شد.

استفاده از پرتوهای نور راهی برای اعلام و ارسال پیام‌‌های رمزی مثل تلگراف به مناطق دورتر برای راهنمایی به مسافران بوده است، 30 میل یا مناره در سراسر ایران وجود دارد که بیشتر این میل‌ها متعلق به سده‌های چهارم تا ششم است.

در میل‌‌ها پلکانی برای بالا رفتن از بنا وجود دارد و در برخی از آنها مانند منار گار دو پلکان مارپیچی و کاملا مجزا وجود دارد، ورودی پلکان معمولا فاصله زیادی با سطح زمین دارد و دلیلش هم این است که کسی نتواند به راحتی وارد آن شود.

قلعه معاذ یادگار به جای مانده از ساسانیان

قلعه ساسانی بر روی پشته قطور گلی و هم‌اکنون مشرف بر منازل شهر فهرج قرار دارد که اطراف آن با خندق محصور شده است، اطراف آن دارای چهار برج است که برای حفاظت قلعه از آنها استفاده می‌شده و در دوره صفویه بسیار آباد بوده است.

همچنین قلعه برج معاذ بزرگترین بنای خشتی در این شهرستان است، این قلعه بر تاریخ کهن این خطه گواهی می‌دهد.

شن درمانی راهی برای فرار از دردهای مفصلی

تپه‌های شنی روستای «حسن‌آباد چاهدگال» فهرج گردشگران زیادی را در فصل‌های سال برای لذت و تفریح به این منطقه می‌کشاند.

تپه‌‌های شنی در جنوب روستای «حسن‌آباد چاهدگال» بخش نگین‌کویر شهرستان فهرج قرار دارد که بر اثر وزش توفان و حرکت شن‌های روان و بادهای سهمگین به وجود آمده‌ و به صورت زنجیری در این منطقه شکل گرفته‌اند و ارتفاع آنها به بیش از 60 متر می‌رسد و منطقه‌ای مناسب برای شن‌نوردی و شن‌درمانی است.

طی سال گردشگران و طبیعت دوستان زیادی از این تپه‌های شنی بازدید می‌کنند و خیلی از اهالی و گردشگران برای خواص درمانی شن‌ها به این منطقه می‌آیند و شن‌های روان در خاصیت درمانی برای بیماری‌های مفصلی و پا درد و کمر درد استفاده می‌شود.

شهر افسانه‌ای در فهرج منتظر گردشگران است

کلوت‌های فهرج در ادامه کلوت‌های شهداد قرار دارند که می‌توان از آنها به عنوان شهر افسانه‌ای این شهرستان یاد کرد و از آثار طبیعی و مناظر اعجاب‌انگیز این منطقه است و به نظر می‌رسد در اثر فرسایش بادی و آبی شدید به وجود آمده‌اند.

کلوت‌ها همواره مورد توجه بازدید گردشگران و طبیعت دوستان داخلی قرار داشته است و سالانه تعداد زیادی از طبیعت دوستان و گردشگران از این جاذبه‌های زیبا و بکر طبیعی بازدید می‌کنند.

کلوت‌های فهرج در ورودی شهر فهرج در محور ترانزیتی کرمان زاهدان بین روستای امیریه تا شورآباد قرار دارند و همچنین در منطقه بزرگی در حاشیه جاده عصمت‌آباد فهرج در حال شگل‌گیری هستند.

شهد شیرین خرما توشه راه مسافران

بخش وسیعی از شهرستان فهرج را باغ‌های نخیلات فرا گرفته است که همواره شهد شیرین خرمای مضافتی کشاورزان این منطقه زینت‌بخش سفره‌های مردم عزیز ایران و حتی مردم دیگر کشورها است.

نوروز فرصت مناسبی است که به این بوستان‌ها و باغ‌های سرسبز خرما سری بزنیم و مسافران نوروزی که از این خطه عبور می‌کنند، لحظاتی در این منطقه توقف کرده، زیر درختان و نخیلات خرما ساعتی بیاسایند و خرمای مضافتی که سوغات این شهرستان است را تهیه کنند و همراه خود ببرند.